‘Kwaliteit heeft altijd te maken met onzekerheid’

‘Kwaliteit heeft altijd te maken met onzekerheid’

Wanneer is een behandeling geslaagd? Als de patiënt tevreden is, als het goed genoeg gaat volgens hem of haar? Als hij of zij je een fijne dokter vindt waarmee het prettig praten is? Voor psychiater dr. Bert Busard van Uw Psychiater is dat in ieder geval niet voldoende. Hij bouwde een nieuw model, wat leidt tot een planmatige aanpak met een duidelijk eindpunt. 

“Hoe ga je om met onzekerheden? Waar vroeger de ‘regels’ duidelijker waren en jouw wereld zich beperkte tot je directe eigen fysieke omgeving, zien we tegenwoordig dat de hele wereld binnen handbereik is, maar ook bij jezelf zonder ophouden binnen komt. En dat maakt dat de ‘sturingsregels’ veranderd zijn. Toen waren we lid van een kerk, je deed je boodschappen bij de bakker en de slager die ook bij diezelfde kerk zaten. Je werkte en ging dood. Nou ja, zo was het leven georganiseerd in een notendop, maar nu is het leven als een groot en verbonden geheel aanwezig.” Wat psychiater Bert Busard maar aan wil geven, is dat er nu niet alleen minder zekerheden in de direct omgeving geldend zijn, maar vooral veel onzekerheden. Zowel in de directe omgeving als op afstand, maar niet minder van invloed op het dagelijkse leven en welbevinden. Zaken waarmee je nu wel te dealen hebt!

Interne sturingsregels
De psychiater runt sinds een aantal jaren Uw Psychiater, een praktijk in Zwolle met zo’n dertig collega’s voor (S)GGZ-patiënten. Bert: “In een prettige, uitdagende omgeving werken we er met z’n allen aan om zelfsturing te vergroten. Vanuit een vernieuwende aanpak gericht op de persoonlijke coping, wordt een patiënt geleerd om juist creatief, dus persoonlijk, om te gaan met onzekerheid. Daarbij geldt als behandelfilosofie een patiënt te helpen zijn of haar interne regels, gebaseerd op de onbewuste geïnternaliseerde externe regels en normen, dus externe kennis, leidend tot besluitvorming van buiten naar binnen op basis van het paradigma van de macht, om te zetten naar het paradigma van de eigen keuze. Dit is gebaseerd op eigen kennis verworven via de eigen waarneming om zo het eigen gedrag van binnen naar buiten te arrangeren. Kort door de bocht, maar wel positief, gesteld: je maakt onbewust zelf je klachten door een onjuiste aansturing, dus je kunt er ook zelf uitkomen op basis van de bij je passende sturing. Wij zoeken naar de eigen, echt bij een patiënt passende, sturingsregels om uiteindelijk gedrag vorm te geven, zodat iemand niet constant tegen hetzelfde probleem aanloopt en die maar blijft herhalen. Een patiënt kent het eigen probleem meestal maar al te goed, maar kan dit toch nog niet -frustrerend genoeg- zelf veranderen.”

Klachten
“We zitten met zijn allen op een keerpunt in de tijd, veel signalen duiden daarop, maar we hebben niet geleerd hoe daarmee om te gaan. We hebben onvoldoende geleerd om ons eigen interne referentiekader te ontwikkelen, waarbij het lichaam, dat nooit liegt/manipuleert, inclusief de emoties, echt de leiding heeft. En dat terwijl we de illusie blijven koesteren van de zekerheid van ons rationele denken, goed geïllustreerd door onze verslaving aan beelden, die nu juist wel kunnen liegen en/of manipuleren. We leven anno 2021 in een participatiemaatschappij, alles mogen/moeten we zelf doen, terwijl we niet de juiste sturingsregels hebben meegekregen om daarop te acteren. En juist daar moeten we het probleem dan ook aanpakken, want dat is de kern of oorzaak. We nemen niet langer het symptoom als uitgangspunt, want dat is alleen maar een gevolg. Als je leeft volgens regels en normen die niet bij je passen, ontstaan er klachten omdat je onvoldoende eigen perspectief in de tijd en eigen invulling in de sociale ruimte ervaart.”

Wetenschappelijk
Deze zienswijze klinkt logisch, het lijkt zelfs voor de hand liggend. Maar dat is het niet altijd volgens de psychiater: “De basis ligt in het Decision Making in relatie tot onzekerheid (zie ook J.Kay en M.King, Radical uncertainty, Decisionmaking for an unknowable furure). Je maakt keuzes en beslissingen en daarmee stuur je je leven de goede, de slechte of nu juist je eigen kant op. Bij de laatste optie, zit je goed. Maar als het niet de eigen kant is, is de praktische toepassing van deze filosofie goed bruikbaar om wel de juiste stappen richting adequate decision making in relatie tot onzekerheid te zetten. Dát merken we in onze dagelijkse behandelpraktijk. Het model is nu uitgedacht en in praktijk gebracht, op dit moment is de vervolgstap wetenschappelijk onderzoek om objectief te meten en waarnemingen te verifiëren.”

Menselijke kant
“Deze manier van werken en denken vraagt ook het aangaan van onzekerheid door collega’s en potentieel nieuwe werknemers. Wat mij betreft heeft kwaliteit altijd te maken met onzekerheid in tegenstelling tot kwantiteit, verbonden met zekerheid. De kwaliteit van leven van patiënten en de kwaliteit van werken van ons als psychiaters, psychologen en andere professionals in de praktijk is onlosmakelijk verbonden met het in verbinding durven blijven met onzekerheid; die band zal juist creativiteit, positieve opwinding en het laten lukken van een eigen leven arrangeren. We leren van en met mensen omgaan met onzekerheid, maar we leren ook van elkaar en onze eigen onzekerheden. Die menselijke onzekere kant mag, bij en van ons juist ook worden gezien, de tijd dat je als professional niets van jezelf mag laten zien, is wat mij betreft wel voorbij.” 

In opdracht van Uw Psychiater is Van Der Hoef & Partners op zoek naar een psychiater/klinisch psycholoog als regiebehandelaar. Klik hier voor meer informatie over deze vacature.

Dit interview is op verzoek van Van Der Hoef & Partners / D!scura uitgewerkt door Tekst Telt.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Van Der Hoef & Partners is een search en bemiddelingsbureau voor o.a. psychiaters. Wilt u weten van zij voor een psychiater kunnen betekenen? Klik dan hier. 

• Tweet