Lippenstift en zuurstofmasker:
de kunst van dementie(mantel)-
zorg

2 november 2017

Pardoes vond ik mijn naam terug in een dankwoord van een gloednieuw boek. Dat overkomt me niet elke dag. De auteur en ik delen een fascinatie en passie: dementie. En daarover praten we wel eens. Niet zozeer over de medische aspecten ervan en al evenmin over de statistische. Maar vooral over de warme en betrokken dementiezorg. Over de kunst van het contact maken. En ook en vooral: over de noodzaak van het belichten van de positieve momenten die de (mantel)zorg voor dementie ook met zich meebrengt. Want die zijn er gelukkig ook.

Vandaar dus dat mooie en handzame boek ‘Mantelzorger der liefde’ van Ingrid Keestra, een positieve gids voor mantelzorgers bij dementie. Ik ga het hier niet recenseren, u kunt het beter zelf lezen of doorbladeren. Want een gids hoeft immers niet per se van kaft tot kaft worden gelezen. Ook ga ik het hier niet de hemel in prijzen, dit boek verkoopt zichzelf. Keestra wordt wel ‘de Hugo Borst van Twente’ genoemd en ze weet heel goed hoe ze ‘dementie’ bovenaan de agenda krijgt.

En ik? Wat doe ik om van dementie een minder beladen onderwerp te maken? Ik schrijf ook. Bijvoorbeeld voor organisaties die hun uiterste best doen de verpleeghuiszorg te verbeteren. Een eindeloze rij van mooie projecten en prachtige interviews heb ik achter de rug. Steeds kom ik zwaar onder de indruk thuis. Verzorgenden, verpleegkundigen, kwaliteitsmedewerkers, bestuurders: allemaal zijn ze even bevlogen en energiek bezig om het hún bewoners meer naar de zin te maken. En wat blijkt? Het zit hem vaak in kleine dingen. Kén je cliënt. Weet hoe zijn of haar leven er voor de opname uitzag. Wat vond en vindt men belangrijk? Speel daarop in. Zorg ervoor dat iemand die haar hele volwassen leven lang elke dag lippenstift heeft gebruikt dit ook in het verpleeghuis kan volhouden. Ga niet langer louter uit van regels en protocollen, verplaats je in de ander. Zou je deze zorg ook voor je ouders willen? Of voor jezelf?

En áls je dan een glimlach op die eventueel gestifte lippen ziet verschijnen, of áls iemand dan dat kinderliedje van vroeger prevelend afmaakt – dan weet je weer waar je het voor doet. Doodvermoeide mantelzorgers en overbelaste professionals houden zich vast aan die kleine momenten van vreugde, herkenning, contact. Zo houden ze het vol. En: door zo goed mogelijk voor zichzelf te zorgen. Want het is net als met het zuurstofmasker in een vliegtuig in nood: als ouders moet je eerst dat van jezelf opzetten en pas daarná dat van je kinderen. Hoe onnatuurlijk dat ook mag voelen.

Op 10 november is het Dag van de Mantelzorg

Vacatures

MEER OVER DEZE VACATURE >>

Opinie

DSM-5 is nuttig, maar wordt vaak
verkeerd gebruikt

Classificeren via de DSM-5-systematiek is ooit bedacht om klinische professionals en wetenschappers een gemeenschappelijke taal te laten spreken over de aandoening van een cliënt. En om gerichter wetenschappelijk onderzoek te kunnen doen. Marc Verbraak: 'DSM-5 is een nuttig instrument, maar wordt vaak verkeerd gebruikt.' ... Meer

Reageer |  reacties

Wat doet Rivierduinen en waarom het leuk is om daar te werken

Audrey van Schaik is sinds half oktober 2022 bestuurder van GGZ Rivierduinen. Zij trad tegelijk met Sam Schoch aan als raad van bestuur en samen staan zij bekend als verbinders en ervaren zorgbestuurders. Audrey is psychiater en heeft jarenlange leidinggevende ervaring binnen diverse onderdelen van verschillende ggz-organisaties. ... Meer

Reageer |  reacties

Breng de waarheid boven tafel

Stel, je bent leidinggevende en een medewerker vertelt dat er een structureel probleem is op de afdeling. Natuurlijk neem je dat serieus. Tegelijkertijd loont het om het verhaal in twijfel te trekken. ... Meer

Reageer |  reacties