Regelgekte zet alle seinen op rood

Op D!scura verschijnt wekelijks een column over professionaliteit in de gezondheidszorg. Verschillende schrijvers leveren een persoonlijke bijdrage.
Ingaande 2018 vragen wij hen een column te schrijven over een thema dat wij hen opgegeven hebben.
Het thema verandert elke 1 à 2 maanden en zodoende bieden we de lezer opinies over een thema vanuit verschillende invalshoeken en achtergronden.
Om het actuele thema kracht bij te zetten, publiceert D!scura ook een interview met een professional of ervaringsdeskundige. Het actuele thema is; ' Vertrouwen'.

We spraken Elsbeth de Ruijter, bestuursvoorzitter van GGZ inGeest, over vertrouwen en wantrouwen in de zorg.

Bestuursvoorzitter GGZ inGeest Elsbeth de Ruijter pleit voor meer vertrouwen

Regelgekte zet alle seinen op rood

‘Een psychiater die bij ons vijf dagen in de week werkt, besteedt twee dagen aan bureaucratie’, zegt Elsbeth de Ruijter, bestuursvoorzitter van GGZ inGeest. ‘De passie in de zorg slaat dood op controle en regelgekte. Op wantrouwen. Alle seinen staan op rood, we moeten meer gaan sturen op vertrouwen.’

‘Van de 7 miljard euro gaat in onze sector 1 miljard naar bureaucratie,’ zegt Elsbeth. ‘De administratiedruk kost geld en energie en gaat ten koste van de zorg aan cliënten. Werkdruk en ziekteverzuim nemen toe. Er is niet genoeg mankracht om én alle zorg te leveren én alle bureaucratische handelingen uit te voeren. Medewerkers keren de sector gefrustreerd de rug toe.’ 

Controleren en beheersen
De hang naar controleren en beheersen komt uit het Angelsaksische denken. Deze bedrijfsmatige manier van denken heeft ook de zorg in zijn greep. Dit denken is rationeel, gaat over winst en verlies, baas en opdracht, efficiëntie. Daar tegenover staat het Rijnlands denken: hierbij gaat het niet over hiërarchie, meer over ‘wie het weet mag het zeggen’. ‘In de Angelsaksische theorie staat letterlijk dat mensen niet te vertrouwen zijn’, zegt Elsbeth. ‘Begrijp me goed, het Angelsaksisch denken heeft ons veel goeds gebracht, bijvoorbeeld de plan-do-check-act-cyclus, maar de controle- en regelzucht is in de zorg en het onderwijs totaal doorgeschoten.’

Frauderen?
‘Als je voor je examen een 8 of hoger hebt, ben je cum laude geslaagd, maar verzekeraars willen dat wij onze zaken 100 procent op orde hebben’, zegt Elsbeth. ‘Waarom? Omdat ze denken dat we frauderen? Vooral die laatste 10 procent kost ons veel energie. We zijn soms weken aan het jagen op een verwijsbrief, omdat we anders onze zorg niet vergoed krijgen. Onlangs had een van onze verpleegkundigen veel energie gestoken in een zorgmijder. Toen die zorgmijder eindelijk voor onze balie stond, stuurde onze secretaresse deze cliënt weg omdat een verwijsbrief ontbrak. Onze secretaresse handelde volgens de regels, maar zo geconditioneerd zijn we blijkbaar al.’

Manifest tegen regelgekte
Om de regelgekte in de GGZ-sector tegen te gaan, is een Manifest opgesteld, ondertekend door 160.000 betrokkenen. Het Manifest bevat zeven actiepunten. Een van die punten is: één regel erbij, twee regels eraf.
Elsbeth: ‘Met dit Manifest in de hand gaan we in gesprek met overheid, Inspectie en zorgverzekeraars. Het gaat niet alleen om rationeel regels schrappen, het zit dieper. We moeten elkaar weer gaan vertrouwen. Natuurlijk: er zijn altijd mensen die de boel belazeren, die moet je hard aanpakken. Maar laat niet de hele sector lijden door het foute gedrag van enkelen. Baseer je beleid niet op incidenten. En wees soepel met die laatste 10 procent. In een gesprek kunnen we de verzekeraar prima uitleggen waarom een cliënt geen verwijsbrief heeft. Misschien lag hij onder een brug. Als je een keer geen verwijsbrief hebt, betekent dit niet meteen dat je fraudeert.’

Sturen op uitkomsten van zorg
‘We moeten meer in gesprek met collega-organisaties, transparant zijn over onze resultaten en van elkaar leren’, vindt de bestuursvoorzitter van GGZ inGeest. ‘Sturen op uitkomsten van zorg en patiënttevredenheid, daar zie ik meer in dan weer een nieuw controlerend regeltje als ergens iets misgaat.’

Opdracht
De zeven punten van het Manifest helpen organisaties ook om kritisch te kijken naar hun eigen regelgeving. Het doel van het Manifest is dat eind 2018 medewerkers in de GGZ minder regeldruk en minder bureaucratie ervaren. ‘Onze psychiaters moeten niet meer dan 10 tot 15 procent van hun tijd met bureaucratie bezig zijn. Onze zorgprofessionals moeten meer tijd overhouden voor hun cliënten en voor de GGZ behouden blijven. Dat is de opdracht waar we nu voor staan. Gelukkig wordt de urgentie om de bureaucratie aan te pakken nu overal gevoeld. Alle seinen staan op rood. Wantrouwen ombuigen naar vertrouwen. Het moet!’

Klik hier om het Manifest te lezen.

Dit interview is op verzoek van Van Der Hoef & Partners / D!scura uitgewerkt door Ben Tekstschrijver, tekstschrijver gespecialiseerd in de zorg. 

• Tweet